Stany alergiczne
Stany alergiczne powstają na skutek zwiększonej wrażliwości na alergen. W wyniku działania alergenu uczulony organizm reaguje odmiennie niż ogół ludzi, przy czym z reguły jest to reakcja nadmierna. W powstawaniu stanu uczulenia konieczne jest działanie tego samego alergenu w pewnym odstępie czasu. Pierwotne działanie jest działaniem uczulającym, wtórne – wywołującym odczyn alergiczny. Zjawiska te mają charakter zjawisk immunopato- logicznych, a ich istota polega na swoistej reakcji antygen (w tym przypadku alergen) – przeciwciało. Podstawowym przejawem odczynu alergicznego jest zwiększona przepuszczalność śródbłonków naczyń krwionośnych włosowatych, skurcz mięśni gładkich oraz uszkodzenie komórek. Odczyny alergiczne mogą występować pod postacią anafilaksji, alergii śródzakaźnej bądź choroby alergicznej.
Anafilaksja jest odmianą alergii, powstałą w wyniku uczulenia organizmu ludzkiego na obcogatunkowe białko podane poza- jelitowo. W praktyce z sytuacjami takimi spotykamy się przy podawaniu surowic w celach leczniczych lub profilaktycznych. Surowica wytwarzana zwykle z krwi zwierzęcej zawiera obcogatunkowe dla człowieka białko. Najczęściej jest to białko końskie, bydlęce lub baranie. Do stanu anafilaksji dochodzi wówczas, gdy powtórnie podajemy surowicę osobnikowi, który otrzymał już taką su-rowicę co najmniej przed 10–14 dniami. Powtórna dawka, jako dawka wywołująca, powoduje patologiczną, ostrą reakcję organizmu w postaci wstrząsu anafilaktycznego. Wstrząs anafilaktyczny objawia się wystąpieniem nagłej duszności (skurcz oskrzeli), zaburzeniami w krążeniu (gwałtowny spadek ciśnienia tętniczego krwi, zwolnienie czynności serca), biegunką (silne skurcze jelit), oddaniem moczu, „gęsią skórką” itp. Wstrząs anafilaktyczny może spowodować zgon.
Reakcją alergiczną typu anafilaktycznego jest także choroba posurowicza. Różni się ona od typowej anafilaksji tym, że występuje już po jednorazowym wstrzyknięciu obcogatunkowego białka – jest to równocześnie dawka uczulająca i wywołująca. Choroba ta występuje najczęściej po 7-14 dniach po wstrzyknięciu surowicy.