ZAPOBIEGANIE CHOROBOM
Leczenie chorego, mające na celu przywrócenie jemu zdrowia, jest funkcją naprawczą. Proces leczenia jest niejako naprawianiem tego, co zostało uszkodzone bądź utracone, dlatego dziedziny medycyny, głównie kliniczne, których podstawowymi metodami postępowania jest farmakoterapia (stosowanie leków) bądź chirurgia (przeprowadzanie operacji), noszą wspólną nazwę medycyny naprawczej. Cechą znamienną medycyny naprawczej jest jej wkraczanie w życie ludzkie, dopiero wówczas, gdy zaistniała choroba, a nierzadko dopiero w stanach zagrożenia życia.
Oprócz tej klasycznej – najbardziej tradycyjnej funkcji medycyny – współcześnie coraz większą rolę odgrywa druga funkcja, jaką jest zapobieganie chorobom. Synonimem tego terminu jest pochodzące z języka greckiego słowo profilaktyka czy też z języka łacińskiego – prewencja. Działania zapobiegawcze (profilaktyczne, prewencyjne) mają na celu niedopuszczenie do powstania choroby bądź jej rozwoju, a więc utraty zdrowia. Rozwój profilaktyki, a szerzej medycyny zapobiegawczej jest historycznie późniejszy od powstania medycyny naprawczej. Jest to zrozumiałe, bowiem wielu potrzeba było czasu, warunkowanego rozwojem nauk podstawowych, by można było poznać etiologię i patogenezę chorób. Umożliwia to dopiero, oparte na racjonalnych przesłankach zapobieganie im. W odróżnieniu od medycyny naprawczej, medycyna zapobiegawcza wkracza w życie ludzkie wcześniej, jeszcze bowiem przed powstaniem choroby, najczęściej w okresie narażenia bądź zagrożenia zdrowia. Jest to podstawa jej racji bytu. Dlatego obszarem zainteresowań medycyny zapobiegawczej jest człowiek zdrowy. Szczególne znaczenie ma zapobieganie w stosunku do organizmu ludzkiego będącego jeszcze w okresie rozwoju, a więc dzieci i młodzieży. Dlatego pediatria jest typową dziedziną medycyny, która łączy w sobie zadania medycyny naprawczej i medycyny zapobiegawczej. Nie zaniechuje przy tym postępu w terapii i coraz bardziej ewoluje w kierunku prewencji.
System opieki zdrowotnej nad matką i dzieckiem w naszym kraju jest tego najlepszym dowodem. Profilaktyczny kierunek działania określają nie tylko cele i szczegółowe zadania tego systemu, ale także podporządkowane im struktury organizacyjne. Najlepszym przykładem tego są poradnie zdrowego dziecka, funkcjonujące w podstawowej opiece zdrowotnej w miejscu zamieszkania czy tez poradnie szkolne, opiekujące się zdrowiem uczniów.
